In het stedelijk beheer komen twee werelden samen die soms moeizaam lijken samen te gaan. Maar om “Beter in Beheer” te worden, zullen ze met elkaar verbonden moeten worden.  Stadsrentmeesterschap is het antwoord op die vraag.

 

Traditioneel zien we in het stedelijk beheer een wereld van techniek, regels en procedures. De openbare ruimte en alle elementen waaruit deze is samengesteld zijn kapitaalgoederen of assets die onderhouden moeten worden. De wereld van techniek en regels is ontstaan, omdat de objecten (assets / kapitaalgoederen) die we beheren allemaal specifieke technische expertise vragen om ze te realiseren, in stand te houden en veilig gebruik te garanderen. Als wegbeheerder draagt de overheid daarin een grote verantwoordelijkheid en zodoende drukt deze wereld traditioneel een zware stempel op de beheeraanpak. Met de in 2014 geïntroduceerde NEN-normenreeks 55000 – 55002 ligt er een gedegen basis voor het technisch beheer van de openbare ruimte.

 

Tegelijk is de stad het domein van de samenleving. Bewoners, bedrijven, instellingen en bezoekers verblijven en bewegen in de stad. En zij hebben wensen en behoeften. Zij zien kansen en mogelijkheden voor en in de publieke ruimte die door de verschillende overheden wordt beheerd. En zij nemen initiatieven om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen woon- en leefomgeving. Dat is de wereld van het gebruik en de beleving.  

 

 

Onder druk van krimpende budgetten is in de afgelopen decennia toegewerkt naar het zo efficiënt mogelijk uitvoeren van de beheeractiviteiten. Onder het credo Veilig, Heel en Schoon lijkt het beheer van de stad teveel teruggebracht tot planmatig onderhoud dat we als een eenheidssaus over de stad uitgieten. Het brengt wel smaak, maar heeft weinig finesse. Differentiatie in kwaliteit is vaak niet meer dan een keuze van beeldkwaliteiten uit een beeldencatalogus. Maar daarmee doen we het beheer tekort. Het VHS-systeem is niet meer van deze tijd.  

 

De rationalisering en normalisering van het beheer hebben er toe geleid dat de dagelijkse verzorging vaak wordt belegd in gedetailleerde beeldbestekken met weinig ruimte voor differentiatie die recht doet aan de oorspronkelijke ontwerpgedachten en de verschillen in gebruik en beleving. En bij de andere hoofdmoot van de beheeraanpak, namelijk groot onderhoud, reconstructies en vervangingsinvesteringen is de technische staat veelal leidend in de keuzes welke objecten of gebieden worden aangepakt. Niet onlogisch vanuit de verantwoordelijkheid van de wegbeheerder, maar de waardering van andere kwaliteiten en ook het gebruik kunnen vragen om heel andere keuzes te maken die beter aansluiten bij de wensen en behoeften van de samenleving.  

 

De uitvoering van groot onderhoud, reconstructies en vervangingsinvesteringen worden veelal projectmatig aangepakt waarbij bewoners en bedrijven in meer of mindere mate ruimte krijgen of uitgenodigd worden om te participeren. Maar hoe interessant kan het zijn om werkelijk samen op te trekken en ook samen de keuzes te maken voor het beheer, de aanpak en de uitvoering? Beheren in dialoog noem ik dat. Dan blijkt dat beheer meer is dan onderhoud en dat er een breed palet aan activiteiten is waarmee we de publieke ruimte kunnen beheren.  

 

 

In de kanteling die gaande is in de samenleving nemen bewoners en bedrijven zelf verantwoordelijkheid voor de leefomgeving waarin ze wonen en werken. Of ze oefenen invloed uit op de manier waarop de leefomgeving wordt beheerd. Tegelijk zijn er in elke stad gebieden die kansrijk zijn om tot ontwikkeling te komen of juist een steuntje in de rug kunnen gebruiken om uit de negatieve spiraal te komen.  

 

Op de initiatieven van bewoners en bedrijven past het niet om maar één saus in het repertoire te hebben. Er wordt van beheerders een rijk menu aan mogelijkheden gevraagd om in te spelen op deze initiatieven. Dit kan ook betekenen dat verschillende samenwerkingsvormen met bewoners en bedrijven en bedrijven nodig zijn.  

 

En de vraagstukken van kanslocaties en ontwikkelgebieden vragen om wisselende mixen van beheeractiviteiten en variatie in de beheerinspanning. Soms is een tijdelijke extra beheerinspanning nodig om een buurt of wijk uit het slop te trekken. Op andere plekken is het samenvoegen van middelen uit de beheerexploitatie, sociale exploitatie en grondexploitatie nodig om een kansrijke ontwikkeling te laten slagen.  

 

De wereld van gebruik en beleving is volop in beweging door de maatschappelijke initiatieven en de vraagstukken die zich voordoen. Van beheerders vraagt dit om samen met de stad meer aandacht te geven aan deze beweging en dit in de keuzes die worden gemaakt voor het beheer tot uitdrukking te brengen.  

 

In de visie op het stedelijk beheer of de agenda voor het stedelijk beheer is de balans tussen de wereld van techniek en regels en de wereld van gebruik en beleving een dynamisch evenwicht dat vraagt om voortdurende aandacht voor de wensen, behoeften, kansen en mogelijkheden. Beheren is daarmee het duurzaam instandhouden van permanente ontwikkeling. In mijn pleidooi voor beter beheer kunt u meer lezen over hoe hiervoor ruimte kan worden gemaakt. Pleidooi voor beter beheer    

 

 

Burger’s organisatie- & beheeradvies helpt u graag om dynamisch beheer vorm en inhoud te geven.